"Evimde bir oturma odası, büyük bir mutfak ve aile fertleri için birer yatak odası olsun, işim öyle zihin kurcalayıcı olsun ki, onu yaparken mutlu mu mutsuz mu olduğumu ne fark edeyim, ne de umursayayım. Alın teriyle dişe dokunur hizmetlerde bulunan bir memur olabilirim mesela. Ya da yaşadığım kentteki evlerle caddelerin projelerini çizen bir tasarımcı. Yaşlanınca da bir adada yahut dağda bir kulübe satın alırım..."
“Temsil ettiğim neslin şimdi en büyük sorusu şu: şimdi ne olacak?”
(Emel Korkmaz, Teori ve Politika – 62, s.34)
Giriş
Kapitalizm üretim ilişkilerini biçimlendirirken, üretim süreci ve üretim güçleri üzerinde değişiklikler yapar. Çalışanlar için bu değişiklikler üretim güçleri üzerinde sermayenin kurmaya çalıştığı denetim ile görünür hale gelir. Kapitalizmin nitelikli emek gücü üzerinde denetim kurma arzusu, zanaatkarları kapitalist üretim süreci içinde yönetmeye çalıştığı dönemde ortaya çıkar. Kapitalizm İngiltere ve Avrupa’da ortaya çıkmaya başladığı ilk dönemlerde sermaye, ticaret ile uğraşan sermayedarlar elinde birikmeye başlar. Bu ticaret sermayesi üretim konusunda bilgi ve deneyime sahip değildir.
Günümüzde emeğin nitelikleri ve nitelikli emek hakkında pek çok tartışma yürütülmektedir. Bu konu ile ilgili tartışmalara girişmeden önce kısaca nitelikli emekten ne anladığımızı tanımlamaya çalışacağız.
Emek – Emek Gücü
Kapitalizm egemen üretim ilişkisi olana dek, geniş kitleler emek harcadıkları uğraşlardan elde ettikleri ürünler üzerinden geçimlerini sağlamışlar. Üzerinde çalışabileceği bir miktar toprak olanlar topraktan elde ettiklerini kullanarak veya satarak, bir zanaatı olanlar ürettikleri malları satarak hayatlarını sürdürmüşler.