Skoda marka belediye otobüslerini, herkesin aksine, çok severdim. Bu eski otobüsler titreşim makinası gibi insanı sarsar, kapıları açılıp kapanırken çıkardığı ses insanın yüreğini ağzına getirir ve şoför koltuğu ile sağ taraftaki arkalı önlü iki kişilik oturma koltuğu arasında uzanan devasa muhafazası altındaki motor, insanın kendi konuştuğunu dahi duyamayacak kadar gürültüyü otobüsün içine doldururdu. Bunların hepsi bu otobüsü diğerlerinden farklı yapardı.
Son zamanlarda uyanma vaktine yakın, uyanma vaktinin verdiği huzursuzluğun hissi kaplıyor zihnimin uyku halini.
Radikal bir muhalefetin pek görülmediği, “iş ve çalışma manyağı” imajıyla bilinen Japonya’da, 2003’te Irak Savaşı’na karşı beklenmedik bir protesto dalgası koptu. Esas şaşırtıcı olan, protestocuların toplumsal profiliydi. “Freeter” denen tiplerdi bunlar. Kendilerini tanımlamak için uydurdukları bu kelime, İngilizce freelance (serbest çalışan) ve Almanca arbeiter (işçi) sözcüklerinden türetilmişti. 80’lerin sonlarında ortaya çıkmışlardı. Üniversite mezunu, meslek sahibi fakat tam zamanlı ve düzenli çalışmayan, kimisi zaten bunu tercih etmeyen gençlerdi freeter’lar.
Günümüzde emeğin nitelikleri ve nitelikli emek hakkında pek çok tartışma yürütülmektedir. Bu konu ile ilgili tartışmalara girişmeden önce kısaca nitelikli emekten ne anladığımızı tanımlamaya çalışacağız.
Emek – Emek Gücü
Kapitalizm egemen üretim ilişkisi olana dek, geniş kitleler emek harcadıkları uğraşlardan elde ettikleri ürünler üzerinden geçimlerini sağlamışlar. Üzerinde çalışabileceği bir miktar toprak olanlar topraktan elde ettiklerini kullanarak veya satarak, bir zanaatı olanlar ürettikleri malları satarak hayatlarını sürdürmüşler.